Historia
Historia szkoły w Seroczynie od czasów najdawniejszych
W naszej najstarszej kronice znajduje się wpis zatytułowany "Historia szkoły w Seroczynie od czasów najdawniejszych". Został on zamieszczony w roku 1932 przez ówczesnego Kierownika Szkoły Edwarda Chorążego, który korzystając z dokumentacji szkoły oraz informacji od starszych mieszkańców przedstawił początki oświaty na terenie Seroczyna i okolic.
Poniżej zamieszczamy fotokopię oryginalnego zapisu z kroniki. Aby ułatwić zapoznanie się z jego treścią dołączamy przepisany tekst zachowując jego źródłową pisownię.
"Historia szkoły w Seroczynie od czasów najdawniejszych."
>Pierwsze początki w ogóle oświaty i nauki w Seroczynie datuje się z chwilą nastania tolerancji, t. zn. od r. 1905.
Od tego czasu powstało pierwsze potajemne nauczanie dzieci polskich po polsku. Mało było takich z miejscowej ludności, którzy potrafili tylko czytać. Od tych uczyli się inni. Znanym dla wszystkich, od którego najwięcej pobierało nauki czytania, i który, jak sam o sobie mówi, siedział za to w kozie, był nim i jest jeszcze obecnie gospodarz z Seroczyna, p. Dybek Wiktor.
Od r. 1908 powstała w Seroczynie pierwsza jawna szkoła polska, założona staraniem Polskiej Macierzy Szkolnej. Szkoła ta już trwała nieprzerwanie aż do wybuchu wojny światowej.
W r. 1912, jak ludzie pamiętają, w Seroczynie był jeden nauczyciel, niejaki p. Wojtyszek, który uczył w izbie szkolnej wynajętej. Z wybuchem zaś wojny światowej, aż do zajęcia tych okolic przez Niemców, t.zn. od r. 1914 do sierpnia r. 1915 była p. Radzikowska Józefa.
W czasie okupacji niemieckiej, t. zn. od r. 1915 w Seroczynie były dwie szkółki: osobno dla wsi, która sprowadziła prywatnie swego nauczyciela p. Szymczyka i osobno dla dzieci dworskich, którym p. Wernerowa, żona właściciela dóbr w Seroczynie, sprowadziła nauczyciela – p. Gutkowskiego.
Taki stan rzeczy trwał do r. 1918, t. zn. do chwili odzyskania niepodległości.
Od chwili zmartwychwstania wolnej, niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej, pierwszy raz władze państwowe szkolne zamianowały na zorganizowaną jednoklasówkę w Seroczynie p. Ruskównę Kazimierę.
W r. szk. 1919/20 w Seroczynie powstała dwuklasówka o dwu siłach nauczania w osobach: p. Ruskówny Kazimiery i p. Lecha Kontentego.
Po odparciu nawały bolszewickiej, t. zn. w r. szk. 1920/21 na dwuklasówkę w Seroczynie przybyli pp. Sobczakowie: Edward i Marja. Lekcje odtąd odbywają się już w dwu izbach szkolnych. W tym też czasie otwarto filję w Borkach, gdzie uczył p. Witkowski Bronisław.
W r. szk. 1922/23 nastąpiła zmiana w personelu nauczycielskim: na miejsce pp. Sobczaków przybyła p. Krasnodębska Helena, a od półrocza p. Kudryk Stefan. Na filji w Borkach pozostało bez zmian.
W roku szk. 1923/24 nastąpiła gruntowna zmiana w organizacji szkoły; z dotychczasowej dwuklasówki powstała pięcioklasówka o pięciu siłach nauczycielskich w osobach:
- P. Piwońskiego Henryka,
- P. Piwońskiej Jadwigi,
- P. Choążego Edwarda,
- P. Krasnodębskiej Heleny,
- P. Kudryka Stefana
I na filji w Borkach w osobie p. Górnickiej Józefy.
W roku szk. 1924/25 nastąpiła nowa organizacja szkoły; została zwinięta filja w Borkach, w Seroczynie zaś utworzono 6-cio kl. Szkołę powszechną rozwojową. P. Górnicka z Bork została przenesiona. Na miejsce p. Chorążego Edwarda, który został przeniesiony do 7-mio kl. Szk. Powsz. Rozwojowej w Wodyniach została zamianowana p. Szydlerówna Stanisława.
Od roku szk. 1925/26 szkoła w Seroczynie została zatwierdzona, jako pełna 6-cio klasowa szkoła powsz. W gminie wodyńskiej. Do pięciu osób pozostających w miejscu, przybyła szósta siła w os. P. Wadasa Antoniego.
W roku szk. 1926/27 personel nauczycielski zmiena się w 50%. Na miejsce p.o. Kierownika Szkoły, którym był p. Kudryk Stefan, przybył p. Budzyński Jan. Personel naucz. W tym roku szk. Przedstawia się następująco:
- P. Budzyński Jan p.o. Kierownika Szkoły,
- P. Błaszkiewiczówna Stanisława,
- P. Piwoński Henryk,
- P. Kudryk Stefan,
- P. Szyllerówna Stanisława,
- P. Wyszomirski Ignacy.
W r. szk. 1927/28 w 6-cio klasowej szk. Powsz. W Seroczynie uczą:
- P. Budzyński Jan,
- P. Kudryk Stefan,
- P. Piwoński Henryk,
- P. Szyllerówna Stanisława,
- P. Brzezińska Michalina,
- P. Mężyńska Janina.
W r. szk. 1928/29 6-cio klasowa szk. Powsz. W Seroczynie spada do roli 5-cioklasówki ze względu na zmniejszoną liczbę dzieci, jak również zamknięcia oddziału VII ze względu zbyt szczupłej liczby dzieci w tym oddziale. Personel nauczycielski uszczupla się; pracują:
- P. Budzyński Jan,
- P. Piwoński Henryk,
- P. Mężyńska Janina,
- P. Kawiakówna Helena,
- P. Gochniewski Marjan.
Nauka odbywa się jak dotąd (od chwili utworzenia 6-cioklasówki) w pięciu izbach lekcyjnych, wynajętych. Jako rejon, 6-cioklasowa szkoła powsz. W Seroczynie obejmowała następujące wioski w promieniu trzech kilometrów: Seroczyn, Borki, Kołodziąż i Nowiny.
Z rokiem szkolnym 1929/30, gdy powstała reorganizacja sieci szkolnej, w Seroczynie utworzono 7-mioklasówkę z punktem szkolnym stałym w Seroczynie. Na rejon szkoły złożyły się następujące wioski:
- Borki,
- Wioska i folwark Seroczyn,
- W. Kulak,
- Folwark Danulon – Nowiny,
- Żebraczka,
- Kolodziąż,
- Rudnik.
W Rudniku też utworzono oddziały równoległe: I i II, i III. Zmienił się też personel nauczycielski. Przybyły nowe siły; nastąpiła też zmiana na stanowisku kierowniczem.
Byli to:
- P. Jamiński Anatoljusz p.o. Kierownika Szkoły,
- P. Jamińska Irena,
- P. Piwoński Henryk,
- P. Budzyński Jan,
- P. Kopeć Stanisław,
- P. Kopeć Helena.
I na filji w Rudniku p. Mężyńska Janina.
W tym roku szkolnym od półrocza zostają oddane do użytku szkolnego trzy sale na parterze w nowobudującym się gmachu szkolnym, którego budowę rozpoczęto w roku 1925.
W roku zaś szkolnym 1930/31 cała szkoła przenosi się z budynków wynajętych do budynku własnego. W Gronie Nauczycielskim prawie że nie zachodzą zmiany, bo na miejsce p. Budzyńskiego Jana, który otrzymał roczny urlop dla przesłuchania studiów na W.K.N. robót ręcznych i rysunków w Warszawie, przyszła siła kontraktowa w osobie p. Jajszczakówny Janiny.
W roku szk. 1931/32 zachodzą te same okoliczności co i w roku ub., a mianowicie: na miejsce p. Kopcia Stanisława, który uzyskał również urlop roczny dla przesłuchania studiów na W.K.N. śpiewu i wychowania fizycznego w Poznaniu przyszedł nauczyciel kontraktowy w os. P. Reka Franciszka.
W roku szk. 1932/33 nastąpiły z różnych względów poważne zmiany w personelu naucz. 7-mio kl. Szk. Powsz. W Seroczynie. Na miejsce p. Jamińskiego Anatoljusza, który uzyskał urlop na czas przesłuchania studiów na Instytucie Pedagogicznym w Warszawie, przybył p. Chorąży Edward, który objął stanowisko p.o. Kierownika Szkoły.
W obecnym roku szk. Skład Grona Nauczycielskiego przedstawia się następująco:
- Chorąży Edward p.o. Kierownika Szkoły,
- P. Budzyński Jan,
- P. Jamińska Irena,
- P. Kopeć Helena,
- P. Kopeć Stanisław,
- P. Nagórski Leonard,
- I p. Krępa Antoni na filji w Rudniku.
Od chwili założenia szkoły w Seroczynie do roku szk. 1921/22 nie pozostały żadne akta, skąd możnaby znaleźć liczbę i jakie dzieci uczęszczały, czy ukończyły oddział najwyższy. Księgi Główne szkoły w Seroczynie są zaprowadzone od wyż. Wspomnianego roku szk. 1921/22. Na podstawie tych ksiąg widać obraz niżej podany, który przedstawia rozwój szkoły, jej oddziały najwyższe i liczbę uczniów, którzy ukończyli te oddziały:
|
Rok szkolny |
Oddział |
Ukończyło uczniów |
|
1921/22 |
IV |
7 |
|
1922/23 |
V |
7 |
|
1923/24 |
VI |
3 |
|
1924/25 |
VI |
3 |
|
1925/26 |
VI |
11 |
|
1926/27 |
VII |
5 |
|
1927/28 |
VI |
6 |
|
1928/29 |
VI |
11 |
|
1929/30 |
VI |
17 |
|
1930/31 |
VII |
15 |
|
1931/32 |
VII |
19 |
Najwyższy oddział ukończyło razem:
- oddział IV-y - 7,
- oddział V-y - 7,
- oddział VI-y - 51,
- oddział VII-y - 39
Od roku 1921/22 do 1931/32 – 104 uczniów.
Warunki w jakich dziatwa pobierała naukę do wprowadzenia jej do nowowybudowanego gmachu były opłakane: wystarczy wymienić lokal u p. Kluczka Jana, którego powierzchnia wynosi 12m2, o jednem, małem oknie. Zaopatrzenie szkoły w sprzęt i pomoce naukowe było i jest jeszcze niedostateczne. Brak ławek szkolnych daje się odczuć dotkliwie. Ławy dotychczas jeszcze są stare, cztero-, pięcio- i sześcioosobowe i te wymagają remontu; nowych, dwuosobowych jest tylko 19. Zupełny brak stołów i katedr (katedra jest tylko jedna).
Obecnie warunki znacznie polepszyły się. Nowy gmach, który kosztował około 80 tysięcy złotych, posiada osiem sal większych i dwa pokoje mniejsze: kancelarię i pokój higieniczny. Gmach nie jest jeszcze wykończony; brak okien dubeltowych w całym gmachu, brak pieców na piętrze tak w salach, jak i na korytarzu i brak klatki schodowej do mieszkań nauczycielskich na poddaszu, które również nie są wykończone.
Najlepiej jest wyposażona w sprzęty i pomoce naukowe pracownia robót ręcznych.
Z miejscowego społeczeństwa, oprócz nauczycielstwa: p. Piwońskiego Henryka, p.Paudyńskiego Jana i p. Anatoljusza Jamińskiego, największe zasługi przy budowie szkoły położył p. Werner Bogusław, jak i ludność samej wsi Seroczyna.
Najważniejszem wydarzeniem w życiu szkoły, były odwiedziny szkoły, rozrzuconej jeszcze po izbach wiejskich, gdyż gmachu własnego nie było, przez byłego ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego p. Grabskiego Stanisława w roku szk. 1925/26.
Poświęcenia szkoły jeszcze nie było.
Całą historję szkoły zestawiłem na podstawie opowiadań starszych ludzi i akt szkolnych.
Edward Chorąży p.o. Kierownika Szkoły.
A.d.1932
